ادامه مقاله آموزش بازرسي فني –آزمون ذرات مغناطیسی

ادامه مقاله آموزش بازرسي فني –آزمون ذرات مغناطیسی

مقايسه روش خشك و روش تر

 1.روش تر ذرات خيلي ريزند از 1 تا 80 ميكرون  
2.فقط تا F 110 پايدارند
 
3.نگهداري آن ها مشكل مي باشند
4.حمام مايع بايد به دقّت آماده شود
5.عيوب ريز را به خوبي تشخيص مي دهد و حساسيت بيشتري نسبت به روش خشك دارد
6.
بسيار تكرار پذير و مطمئن است

 روش خشك
1.ذرات نسبتاً درشت هستند . 100 تا 1000 ميكرون

 2.تا حدود F 700 پايدارند نگهداري آنها ساده مي باشد

3.پودر به همان صورتي كه خريداري شده مصرف مي شود

4.براي شناسايي عيوب بزرگتر مناسب مي باشند.

 ذرات

1.رنگي: در نور طبيعي ديده مي شوند

 2.فلورسنت: در نور UV ديده مي شود. (محيط نسبتاً تاريك)

 3.با حساسيت دوگانه هم رنگي هم فلورسنت

 كاليبراسيون

1.حلقه كتوس  (Ring Ketos)

2. Gauge Pie. : قطعات شش گوش يا هشت گوش هستند و مشخص مي كنـد كـه قطعـه در چـه جهتـي مغناطيده شده است. قطعات چسبي
( Artificial Flaw Indicators ) AFI -1
( Quantitative Quality Indicator ) QQI -2

 روش بازرسي

 طريقه آزمايش

  قسمت اول

1. روش اول: دستگاه عيب ياب ترک(Yoke Detector Crack) تحت عنوان يوك موقت از نوع آهنرباي موقت- اين دستگاه با دارا بودن قطب هاي مثبت و منفي و با استفاده از جريان برق AC و با ولتاژ 220 ولت ايجـاد ميـدان مغناطيسي بر روي سطح قطعه مي نمايد. اين دستگاه داراي دو فك متحرك و قابل انعطاف بوده و به همين دليل مي توان جهت قطعاتي كه داراي شكل نامنظم هندسي و غير يكنواخت مي باشند استفاده نمود

2. روش دوم: دستگاه عيب ياب ترك (Yoke Detector Crack) (تحت عنوان يوك ثابت از نوع آهنرباي دائم- كه با دارا بودن قطب هاي مثبت و منفي و تماس با قطعات ايجاد ميدان مغناطيسي بر روي سطح قطعه مـي نمايـد ايـن  دستگاه داراي دو فك (بازو) كوتاه و متحرك و قابليت انعطاف محدود بوده و براي قطعات كوچك و يا لوله هاي با قطر كوتاه مناسب مي باشد. از اين دستگاه مي توان براي كليه قطعات مغناطيس شونده كه داراي شـكل مـنظم و يـا نامنظم هندسي مي باشند استفاده نمود

3. روش سوم: دستگاه عيب ياب (prods Contact) (كه داراي منبع توليد كننده جريان برق و معمولاً قابل حمل بوده و جابجائي آن بااستفاده از چرخ انجام مي گردد. اين دستگاه معمولاً براي سطوح تخت و صاف بـه كـار مـي رود و دسته ها (Prods) مي بايستي با فاصله 6 تا 8 اينچي از هم بر روي سطح كار نگـه داشـته شـود. در موقـع اتـصال جريان برق در اطراف دو دسته (Prod) يك ميدان مغناطيسي حلقوي ايجاد مي گردد.

قسمت دوم:

پودر آهن در روش خشك و مواد زمينه ساز از نوع اسپري و مايع محتوي ذرات مغناطيسي (بـراده ريـز آهـن سـياه رنگ) و نيز مواد فلورسنتي و لامپ مخصوص نور ماوراء بنفش در روش تر به مقدار كافي مورد نياز انجام آزمـايش مي باشد.

 روش تر با استفاده از رنگ زمينه ساز سفيد رنگ

 (Particle Magnetic Wet ) ابتدا بايد قطعه مورد آزمايش را با وسايل غير مكانيكي تميز كرد و از پارچـه (Lint (و حـلال مناسـب جهـت مرتفع نمودن روغن، چربي، گرد و خاك و هرگونه مواد اضافي كه مانع از تماس مواد رنگي به قطعه كار باشند. پس از گرد گيري سطح ، به وسيله هوا و پارچه ابتدا يك لايه مواد رنگي زمينه ساز كه معمولاً سفيد رنـگ مـي باشد بر روي سطح مـورد آزمـايش اعمـال مـي نمـائيم تـا سـطح كـار داراي زمينـه يكنواخـت ( Uniform Contrast )(مناسبي داشته باشد. )ترجيحاً از نوع اسپري استفاده مي كنيم.(

دستگاه ترك ياب را به برق وصل نموده و پس از آزمايش دستگاه به منظور برقـراري جريـان بـرق و سـلامت دستگاه با قرار دادن بازوهاي دستگاه بر روي سطح كار و پاشش همزمان مايع محتوي ذرات آهن پس از تكـان دادن ظرف (معمولاً سياه و رقيق) در فاصـله بـين دو بـازو و فـشار دادن دكمـه دسـتگاه جهـت ايجـاد ميـدان مغناطيسي در اين ناحيه و تكرار عمل در چند مرحله و به صورت هاي مختلف بر روي قطعه كـار در صـورتي كه بريدگي ترك و يا ناپيوستگي در فاصله ميدان ايجاد شده، وجود داشته باشد، مشاهده خواهيم نمود كه مـايع سياه رنگ محتوي ذرات ريز آهني در نقطه عيب تجمع نموده و در اين حالت، محـل و نـوع عيـب بـه خـوبي مشاهده خواهد شد. استفاده از مايع محتوي ذرات آهني از نوع اسپري جهت انجـام آزمـايش تـرجيح داده مـي شود.

 -روش تر  با استفاده از آهنرباي دائم و رنگ زمينه ساز (سفيد رنگ) و ذرات پودر آهن معلق در مايع رابط. همانند روش قبل مي باشد با اين تفاوت كه بدون استفاده از برق و براي قطعات مختلف از جمله بدنـه لولـه ، پليت و ... استفاده مي شود

- روش تر با استفاده از مايعات فلورسنتي (Violet Ultra- Particle Magnetic Wet ) پس از تميزكاري سطح مي بايستي مايع فلورسنتي كه محتوي ذرات مغناطيسي يا پودر آهن معلق مـي باشـد را بر روي قطعه اعمال نمود. استفاده از رنگ زمينه ساز سفيد رنگ جهـت انجـام آزمـايش قبـل از اعمـال رنـگ فلورسنتي در اين روش اختياري مي باشد.

دستگاه منبع نور ماوراء بنفش را به برق وصل نموده و حدود 15 تا 20 دقيقه نيـاز بـه زمـان دارد تـا لامـپ آن مورد استفاده قرار گيرد. در اين مرحله پس از آماده شدن دستگاه و لامپ جهـت اسـتفاده بـر روي قطعـه نـور بنفش را مي تابانيم بطوري كه كل سطح با محلول فلورسنتي ديده شود. چنانچه عيوبي روي قطعه وجود داشته باشد مي توان آن ها را مشاهده نمود. پس از اعمال مواد آزمايش بر روي سطح نياز به فرصت دادن و زمان نگهداري به خصوصي جهت نفوذ مواد بر روي سطح نمي باشد و بلافاصله و بطور همزمان مي توان از آنها استفاده نمود. در اين مرحله، بازرسي چشمي بر روي سطح در شرايط نور تاريك (Light Black) براي تشخيص محل ، نوع و ابعاد عيب انجام مي گردد.

 خشك روش (Dye Magnetic Powder )

 پس از تميز كاري، دستگاه Prods Contact را به برق متصل نموده و پس از آزمايش دسـتگاه جهـت آمـاده شدن پرادها، دستگاه را با استفاده از دو دست با فاصله 6 تا 8 اينچ از يكديگر بر روي قطعه نگهداري مي كنـيم و پودر آهن خشك را در اطراف پرادها ريخته و در زماني كه جريان برق برقرار باشد با ايجاد ميدان مغناطيسي در اطراف دو پراد چنانچه عيوبي وجود داشته باشد مشخص مي گردد. پودر آهن در آن ناحيه ها جذب شده و تجمع مي نمايد. آزمايش در نقاط جهات مختلف بر روي قطعه انجام گرديده تا كل سطح مورد آزمـايش گيرد. در انتها با بازرسي چشمي در شرايط نور معمولي (Light Black) محل ، نوع و ابعاد عيوب مـشخص مي گردد.

دستگاه هاي MT

  پرتابل (Portable)

 اين گروه قابل حمل توسط نفر مي باشد و ميزان جريان در حدود Amp 1500-750 مي باشد.

موبايل(Mobile)

 اين گروه قابل حمل توسط وسايل نقليه كوچك بوده و ميزان جريان در حدود Amp 6000-1500 مي باشد.

ثابت (Stationary )

اين گروه قابل حمل توسط وسايل نقليه كوچك نبوده و ميزان جريان در حدود Amp 10000-2500 مي باشد

مزايا و معايب

 بازرسي به وسيله ذرات مغناطيسي براي آشكار سازي ترك هاي سطحي خيلي ريز است و در پاره اي شرايط، نسبت به روش هاي پيجيده تر موجود بهتر است. با اين روش امكان نمايش ناپيوستگي هايي كه سبب شكستگي پوسته نشده انـد، بـه شـرط نزديك بودن به سطح قطعه، وجود دارد. غالباً به تميزكاري پرزحمت اوليه مسير كار نياز است و گاهي ممكـن اسـت حتـي در صورت وجود آلودگي در ترك ، نشانه هاي خوبي ديده شود. با وجودي كه بازرسـي ذرات مغناطيـسي، آزمـون كمـي نيـست بازرس ماهر و با تجربه ، پهنا و عمق ترك ها را به وسيله روش هاي ديگر نيز به دقت مـي تـوان تعيـين كـرد. برتـري ديگـر بازرسي ذرات مغناطيسي ، ارزان بودن نسبي تجهيزات لازم و عدم نياز به تجهيزات كمكي چنداني است. محدوديت هاي عمده اين روش آن است كه تنها براي مواد فرومغناطيسي مناسب است و براي دستيابي به بهترين نتايج، ميدان مغناطيسي القايي بايد بر نقص ها عمود باشد كه باعث ايجاد چند مرحله اي شدن آزمايش مي گردد. هنگام بازرسي از قطعات بزرگ ، به جريان هاي فوق العاده قوي نياز است و براي جلوگيري از گرمايش موضعي و سوختن سطح در نقاط اتصال بـرق بايد دقت فراوان كرد. معمولاً حساسيت بازرسي مغناطيسي خيلي بالاست ، اما اين حساسيت ، در صورتي كه سـطح قطعـه از لايه رنگ يا لايه غير مغناطيسي ديگري پوشيده باشد ، كاهش مي يابد. از روش مغناطيسي به خاطر مزيت هايي كه نسبت به مايعات نافذ دارد استفاده مي شود که:

1.تا عمق6 mm قابل عيب يابي است.

2.اگر سطح رنگ هم داشته باشد اشكالي ندارد

معايب

 1.تنها روي قطعات فرومغناطيس شونده قابل انجام است. ( براي آلومينيوم يا مس و غير فلـزات نمـي تـوان بكار برد.(

 2.قطعات بزرگ جريان هاي الكتريكي زياد نياز دارند

3. ممكن است باعث سوختگي قسمتي از قطعه شود.

4. ميدان مغناطيسي بايستي حتماً عمود بر عيب باشد.

5. تميز كردن نهايي و گاه مغناطيس زدائي نياز است

6. نياز به مهارت دارد

7. فقط عيوب سطحي و نزديك به سطح ظاهر مي شوند

8. وسايل مورد نياز آزمون ارزان هستند.
كاربرد ها

 كاربردهاي صنعتي اصلي بازرسي به وسيله ذرات مغناطيسي عبارتند از: بازرسي فرآيندي، بازرسـي نهـايي، بازرسـي دريـافتي، تعميرات جزئي و كلي. بازرسي ميلگردها ، تسمه ها، شمش هاي آهنگري و ريختگري هاي ماسه اي وارده با اين روش انجام مي شود.در صنايع حمل و نقل، براساس برنامه هاي منظم تعميرات كلي موجود، قطعات حساس را براي شناسـايي تـرك هـا بازرسي مي كنند. ميل لنگ ها، قاب ها، چرخ لنگرها، قلاب هاي جرثقيل، محورها، پره هاي توربين بخار و اتصال دهنـده هـا نمونه اي از قطعات آسيب پذير به شكست ، به ويژه شكست ناشي از خستگي اند؛ و بنابراين به بازرسي منظم نياز دارند. هنگامي كه بازرسي صد در صد قطعات كوچك با توليد انبوه نياز است ، سيستم بازرسي بـه وسـيله ذرات مغناطيـسي را مـي توان به سادگي خودكار كرد. بارگيري، انتقال، مغناطيدگي، عمليات دستي و وامغناطيدگي، همه را مي توان كاملاً خودكار كـرد و در نتيجه، بازرسي مطمئن و نسبتاً بدون زحمتي انجام داد. در حالي كه سيستم خودكار در حال انجام وظايف مكانيكي خـود است، مسئول بازرسي مي تواند تمام وقت خود را صرفاً به بازرسي اختصاص دهد. آهنگ توليد متناسب با عمليـات متعـددي است كه همزمان در ايستگاه هاي مختلف انجام مي شود. بازرسي خودكار براي ياتاقان هاي ساچمه اي و غلتكي ، رينگ ها و ساچمه روهاي ياتاقان، قطعات آهنگري و ريختگي كوچك ، كوپلينگ ها، ميل لنگ ها و شمش هاي نورد شده فـولادي بكـار مي رود.

1. بازرسي ضمن توليد

2.بازرسي نهايي (تضمين خوب براي سالم و بي عيب بودن قطعه براي مشتري

3.بازرسي دريافت كالا ( در مرحله ورود ميله ها و مفتول ها به انبار و قطعات آهنگـري و قطعـات ريختـه گـري خام مورد استفاده دارد.

4. نگهداري و تعميرات اساسي: با توجه به خستگي حين كار براي شناسايي ترك هاي احتمالي در ميل لنگ هـا ، شاسي ها ، محورها، گيره هاي جرثقيل و اتصالات بكار مي رود

5. بازرسي اتوماتيك: در خطوط توليد ، توليد انبوه و قطعات كوچك .